Doel: Duurzaam energiesysteem

Begroting 2026

Paginanummer in website: 108

Doel: Duurzaam energiesysteem

Wat willen we bereiken?

In 2026 is 3,2 km2 zonnepanelen gerealiseerd

Hiervan staat in 2026 ongeveer 2 km2 aan panelen op daken. Ongeveer 0,4 km2 staat in 2026 langs infrastructuur, en de rest in zonneparken, zoals het drijvende zonnepark de Slufter en zonnepark Oranjebonnen De gemeente geeft het goede voorbeeld en heeft zonnepanelen geplaatst op haar eigen gebouwen, of heeft ze ter beschikking gesteld aan coöperaties.

In 2025 is 350 MW windenergie gerealiseerd, waarvan 300 MW in de haven

De gemeente houdt zich aan bestaande afspraken over vijf te realiseren windparken op Rotterdams grondgebied.

Rotterdam werkt aan alternatieve warmte - en koudeoplossingen

De gemeente zet in op duurzame warmte- en koudebronnen voor ruimteverwarming en koeling in de gebouwde omgeving.

We werken aan een robuust, adaptief en slim energiesysteem van transport, opslag en distributie

We werken aan een duurzaam, robuust, flexibel maar ook rechtvaardig energiesysteem. In de komende jaren ligt de focus met name op het elektriciteitsnet, waar ontwikkelingen zoals elektrificatie van vervoer, de warmtevraag maar ook industriële processen resulteren in capaciteitstekort op het net, ofwel netcongestie. Daarvoor hebben we de Rotterdamse Aanpak Netcongestie opgesteld. We werken samen met verschillende stakeholders, waaronder netbeheerder Stedin, om er enerzijds voor te zorgen dat we het elektriciteitsnetwerk ingepast krijgen in een steeds dichterbebouwde stad en anderzijds om samen slimme oplossingen te realiseren om de bestaande capaciteit van het net optimaal te gebruiken. De gemeente zorgt ervoor dat we de juiste informatie op tijd bij Stedin krijgen om tijdig het net uit te breiden, zoekt samen met stakeholders naar slimme oplossingen en faciliteert en stimuleert waar nodig om deze te realiseren. Daarnaast stimuleert de gemeente innovaties in het energiesysteem, bijvoorbeeld door vanuit Smart Energy Systems subsidies te verstrekken.

Wat gaan we daarvoor doen?

In 2026 is 3,2 km2 zonnepanelen gerealiseerd

Stimuleren Zon op daken (bedrijven, scholen, instellingen, energie coöperaties, vve’s). We maken een leidraad Zon op daken voor daken die vallen onder het Besluit Risico Zware Ongevallen (BRZO), welke naar verwachting in het vierde kwartaal van 2023 gereed is.
Stimuleren Zon op en langs infrastructuur, voor (snelwegen, gemeentelijke infrastructuur en parkeerplaatsen;
Uitvoering van de zonneparken Slufter en Oranjepolder;
Voor de daken van het gemeentelijk vastgoed met grotere oppervlakte dan 250 m2 komt er bouwtechnisch onderzoek naar de geschiktheid voor zonnepanelen. Voor kleinere daken brengen meerjarenonderhoudsplannen de maatregelen in beeld, waarna uitvoering volgt.
De gemeente stimuleert plaatsing van zonnepanelen op daken van monumenten en gebouwen in beschermde stadsgezichten als de karakteristieke waarden van een monument dat toelaten. Ook het programma Bestaande Stad draagt hier aan bij.
We stimuleren innovatieve technieken voor de opwek, opslag en distributie van zonne-energie.

In 2025 is 350 MW windenergie gerealiseerd, waarvan 300 MW in de haven

De gemeente ontwikkelt de vanuit de Visie Ruimte en Mobiliteit aangewezen locaties voor windparken
Zoals in het coalitieakkoord is afgesproken, is de gemeente in gesprek geweest met de provincie over de vraag of er een andere locatie mogelijk is voor de geplande windmolens op de Landtong en het Beneluxplein. De provincie heeft geen ruimte gegeven andere locaties te onderzoeken.
Er komt een kader voor windparken, met duidelijke uitgangspunten, zoals afstandsnormen en financiële participatie van bewoners via onder andere energiecoöperaties. Hierbij gelden de landelijke richtlijnen als uitgangspunt, tenzij Rotterdam die kan verbeteren.

We werken aan alternatieve warmte - en koude oplossingen

De gemeente werkt aan een strategie voor warmte(en koude)systeem Daarmee gaat de gemeente o.a. na of restwarmte, geothermie en aquathermie goede alternatieven zijn voor het gebruik van fossiele brandstoffen en waar er in dit kader kansen liggen. Onderdeel van de uitwerking is ook de verlaging van de temperatuur van het warmtenet van hoogtemperatuur naar middentemperatuur. Dat maakt het mogelijk dat naast restwarmte uit de haven andere duurzame bronnen met een lagere temperatuur kunnen worden gebruikt, zoals geothermie en aquathermie. Verlaging van de temperatuur zorgt voor een betere capaciteit en beperking van het warmteverlies van het warmtenet. In samenhang hiermee wordt ook meegenomen hoe het stedelijke warmtesysteem zich idealiter verder ontwikkelt en welke technieken/alternatieven hiervan onderdeel uitmaken.
De WAT-kaart dit is de kaart die onderdeel uitmaakt van de vastgestelde transitievisie warmte. Deze kaart laat per buurt het beste alternatief zien voor aardgas. De gemeente werkt aan een geüpdatete versie van deze kaart die onder andere als basis dient voor de analyse over hoe de stedelijke warmtesysteem zich idealiter verder ontwikkelt en voor het Warmteprogramma 2026.

We werken aan een robuust, adaptief en slim energiesysteem van transport, opslag en distributie

We werken aan de acties die benoemd zijn in de Rotterdamse Aanpak Netcongestie. We zijn continue in gesprek met Stedin en andere betrokken organisaties om het bestaande elektriciteitsnet slimmer en efficiënter te benutten. Door nieuwe praktijkvoorbeelden samen vast te pakken leren we hoe we beleidsmatig de juiste keuzes maken om de ruimtelijk en financiële impact van de energietransitie op het netwerk kunnen beperken.
Samen met Stedin werken we aan het opzetten van een data uitwisseling platform, om ervoor te zorgen dat we Stedin tijdig en slimmer kan investeren in de energie-infrastructuur, maar ook om ervoor te zorgen dat Rotterdam het energiesysteem meeneemt als belangrijke voorwaarde in haar stadsontwikkeling.
Bedrijven en ontwikkelingen die door netcongestie vastlopen, helpt de gemeente met een Flex Scan te onderzoeken hoe zij de ambities, ondanks netcongestie, toch kunnen realiseren.
Smart Energy Systems koppelt innovaties in het energiesysteem aan economische kansen voor Rotterdam.
Rotterdam werkt samen met het Rijk in de nationale verkenning naar de verkenning van kernenergie, omdat onderzoek naar alternatieve energiebronnen hoort bij de energietransitie.
We nemen deel aan de RES-regio Rotterdam-Den Haag met de uitvoeringsagenda en RES 2.0.

Hoe meten we dat?

Indicatoren	Realisatie 2022	Realisatie 2023	Realisatie 2024	Begroting 2025	Realisatie 2025	Begroting 2026	Raming 2027	Raming 2028	Raming 2029
Collegetarget: We zetten in op minimaal 25% CO2-reductie in 2025 voor het stedelijk gebied, gemeten ten opzichte van 1990	Stedelijke CO2-uitstoot -18% t.o.v. 1990 (2,82 Mton)	Stedelijke CO2-uitstoot -28% t.o.v. 1990 (2,47 Mton)	Stedelijke CO2-uitstoot -30% t.o.v. 1990 (2,40 Mton)	Stedelijke CO2-uitstoot minimaal -25% t.o.v. 1990 (2,75 Mton)	Inschatting stedelijke CO2-uitstoot -35% t.o.v. 1990 (2,25 Mton)	Stedelijke CO2-uitstoot minimaal -25% t.o.v. 1990: (2,58 Mton)
In 2026 is 3,2 km2 zonnepanelen gerealiseerd	0,7km2	1,1 km2 t/m maart 2023	1,97 km2 t/m april 2024		2,2 km2 t/m maart 2025	3,2 km²
In 2025 is 350 MW windenergie gerealiseerd, waarvan 300 MW in de haven.		340,9 megawatt	323,9MW, waarvan 308,2 MW in haven	350 MW, waarvan 328 MW in haven	328,9 MW, waarvan 308,2 MW in de haven

Toelichting indicatoren en voortgang in 2025

Target CO2

De cijfers over de CO2-uitstoot (uit de CO2-monitor van de DCMR) van het meest recente jaar worden een jaar later aangepast en zo nodig ook voor eerdere jaren bijgesteld. Dit komt doordat databronnen worden geactualiseerd of datamodellen verbeterd worden.

Om aan te sluiten bij het nationale beleid voor terugdringing van de CO2-uitstoot stelt Rotterdam als doel om voor het stedelijk gebied minimaal 25% CO2-reductie te realiseren in 2025, gemeten ten opzichte van 1990. 

Voor de haven steunt Rotterdam met innovaties de rijksambities voor reductie in 2030. Er komt een monitoring van de voortgang en omvang van de realisatie. Er komt ook een jaarlijkse berekening van de uitstoot van het gehele Rotterdamse grondgebied. Rotterdam is overigens voor het behalen van de doelen mede afhankelijk van inzet van het Rijk en de EU. 

Zonnepanelen

Meting gebeurt met luchtfoto’s. Dat is alleen in maart mogelijk, omdat er dan nog geen bladeren aan de bomen hangen. Na analyse van de foto’s volgen de cijfers in de zomer. Daarom is het pas in de zomer van 2027 mogelijk over de indicator 2026 conclusies te trekken. 

Zonne-energie

Op basis van de jaarlijkse luchtfoto blijkt dat er in maart 2025 2,2km2 aan zonnepanelen in Rotterdam is gerealiseerd. De businesscase voor zonne-energie is het afgelopen jaar minder gunstig geworden waardoor de groei sinds maart 2024 minder stevig was dan het jaar ervoor. Als deze ontwikkeling doorzet heeft dit mogelijk gevolgen voor het beoogde doel voor 2026: 3,2 km2 zonnepanelen.
14 mei is Zonnepark Schiebroek geopend. Het zonnepark is 0,01 km2 groot en kan ongeveer 2,25 MWh opbrengen.
De gemeente zet onafhankelijke adviseurs is die scholen en bedrijven helpen bij het verkennen of aanleggen van zonnepanelen op hun daken.
VvE’s worden begeleid met aanleggen van zonnepanelen waarin de projectomvang varieert van 25m² tot 2.000m² aan zonnepanelen.
De subsidieregeling solar carports is online. Een solar carport is een overkapping boven een parkeerplaats. De subsidieregeling heeft ervoor gezorgd dat een aantal initiatiefnemers met de verkenning bezig zijn om een solar carport te laten plaatsen op hun parkeerterrein.
Om het laten plaatsen van duurzaam geproduceerde zonnepanelen te stimuleren is een subsidieregeling in het leven geroepen.
Ondersteuning energiecoöperaties: er is een pilot gestart (nu nog in ontwerpfase) op het Noordereiland in samenwerking met stichting Iedereen aan Boord en Energie van Rotterdam om te onderzoeken hoe energiecoöperaties VvE-daken kunnen gebruiken. Daarnaast onderzoekt de gemeente of energiecoöperaties ook zonnepanelen kunnen plaatsen op gemeentelijke vastgoedlocaties.
In samenwerking met Rotterdams Weerwoord is de verkenning gestart naar een project met de winkeliersvereniging Rotterdam Centrum om alle daken aan de (Korte) Lijnbaan te voorzien van groen en zonnepanelen.
Op verzoek van de wijkraad Delfshaven-Schiemond is een vervolg gegeven aan een energie-pilot in het Lloydkwartier. Opgaveteams kijken naar hoe de VvE’s in de wijk zonne-energie kunnen opwekken, verbruiken, opslaan en met elkaar (of derden) kunnen delen.

Windenergie

Het totaal opgesteld vermogen is in juli 2025 328,9 MW, waarvan 308,2 MW in de haven. Dit is dezelfde hoeveelheid als eind 2024.
Het Project Ambitie Document voor locatie Beneluxplein is vastgesteld door de gemeenteraad.

Alternatieve warmte - en koudeoplossingen

De Wat-Kaart is verder ontwikkeld en de geüpdatete versie is in de eindfase.
De gemeente heeft actief lobby gevoerd op nieuwe warmtewetgeving, zoals de Wet collectieve warmte, hiermee is bereikt dat aanbestedingen van warmtesystemen een betere plek hebben gekregen in het overgangsrecht.

Netcongestie en energiesysteem

Eind 2024 werd duidelijk dat heel Rotterdam te maken kreeg met netcongestie. In maart 2025 werd de netcongestiescan samen met de herziening van de Rotterdamse Aanpak Netcongestie naar de gemeenteraad gestuurd. In korte tijd is duidelijk gemaakt wat het gevolg van netcongestie is voor Rotterdam.
Netcongestie brengt bedrijven en ontwikkelingen in de problemen. Al enkele tientallen bedrijven vroegen daarom een Flex Scan aan. Zij kunnen kiezen uit een groep van 14 gekwalificeerde adviesbureaus.
Op 16 mei 2025 is de conceptnotitie Reikwijdte en Detailniveau (c-NRD) Nieuwbouw Kerncentrales gepubliceerd door het Bureau Energieprojecten van het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG). De gemeente Rotterdam heeft hierop met een zienswijze gereageerd.
Vanuit de subsidieregeling Smart Energy Systems hebben 7 bedrijven subsidie ontvangen voor de verdere ontwikkeling van innovaties in het energiesysteem.
Om de congestie in Rotterdam-Zuid op te lossen moet er in het gebied waar de gemeenten Ridderkerk, Barendrecht en Rotterdam samenkomen een nieuw hoogspanningsstation gebouwd worden. Om de realisatie van dit station te versnellen is er een Energy Board opgericht met de betrokken gemeenten, TenneT en Stedin.
In juni 2025 heeft het college een besluit genomen over een nieuw te bouwen hoofdverdeelstation van Stedin in Feijenoord. Het bouwen van het nieuwe station rondom het gebied Feijenoord is een van de noodzakelijke opgaves om het gebied in de toekomst van voldoende vermogen te voorzien.
In het eerste kwartaal van 2025 is er vanuit het ETF-R € 2 mln geïnvesteerd in DOPS Recycling, die met innovatieve vergassingstechnologie restafval omzet in waardevolle chemische bouwstenen. Hiermee heeft het fonds in zijn 5e jaar de mijlpaal van 15 investeringen van in totaal € 50 mln bereikt.