Doel: Schone en circulaire stad

Wat willen we bereiken?

In 2050 moet Rotterdam een stad zijn zonder afval. Om dat te bereiken moet de totale hoeveelheid afval afnemen en moeten Rotterdammers het huishoudelijk afval nog beter scheiden. Rotterdammers willen een zichtbaar schonere stad. De stad ligt er voor het oog schoon bij en Rotterdammers waarderen het schoonniveau van de buitenruimte positief. De overlast door plaagdieren, zoals ratten, houden we onder controle door een gebiedsgerichte rattenaanpak. Rotterdam is daarnaast op weg naar een afvalvrije en grondstoffenrijke samenleving. Daarbij maken we stapsgewijs de omschakeling van een lineaire naar een circulaire economie. Rotterdam Circulair draagt bij aan de transitie naar een groener, duurzamer, economisch veerkrachtiger, gezonder en schoner Rotterdam. Met het oog op het klimaat en de volksgezondheid is het gehele gemeentelijke wagenpark in 2030 zonder uitstoot.

Wat gaan we daarvoor doen?

• We verminderen naastplaatsingen in de 20 wijken die volgens de CROW-methodiek het slechtst scoren met gemiddeld 5 procentpunt (collegetarget). Door een te laag aantal metingen in de wijk Zuiderpark was de target niet bruikbaar. Deze wijk is met terugwerkende kracht vervangen door de wijk Cool. Het verminderen van naastplaatsingen doen we o.a. door de inzet van integrale NietRnaast-teams, maar ook door vaker en strenger te handhaven. Een deel van de reinigingsmedewerkers is opgeleid tot toezichthouder zodat zij kunnen optreden tegen afval naast de container. We maken meer gebruik van technieken die het gedrag beïnvloeden rondom wijkcontainers (nudging) en we experimenten met digitale middelen om vuil beter te herkennen; dit leidt tot efficiënter ophalen van het vuil.
• In 2050 moet Rotterdam een stad zijn zonder afval. Om dat te bereiken moet de totale hoeveelheid afval afnemen en moeten Rotterdammers het huishoudelijk afval nog beter scheiden.  In de Grondstoffennota staan de maatregelen om dit te stimuleren. Denk hierbij aan gebiedsgerichte communicatie-campagnes, de uitrol van gfe-wijkcontainers in hoogbouw, pop-up milieuparken (inclusief chemokar) enz. 
• We stimuleren circulair hergebruik . Dit doen we door minder, langer, beter en opnieuw grondstoffen te gebruiken. We verbreden, verdiepen en stimuleren het verankeren van circulair denken en doen binnen de gemeentelijke organisatie en in de stad.
• Voortzetting van de aanpak van zwerfafval. De inzet is gericht op een gemiddelde van 90% B-schoonniveau, volgens de CROW-methodiek.
  • We zetten de reinigingsteams vaker in, stadsbreed en óók in het weekend.
  • Deze zogenaamde ‘runners’ gaan elke dag ‘s ochtends vroeg de wijk in om, los van meldingen in de buitenruimte (MSB), naastplaatsingen weg te halen.
  • We zetten bij de in- en uitgangen van parken en stranden op piekmomenten grote containers neer.
  • Plaagdierbeheersing. Er komen afspraken met restaurants en de markten om te voorkomen dat etensresten op straat belanden. Inmiddels zijn met twee McDonald-vestigingen in Rotterdam convenanten afgesloten. Hierin is afgesproken om gezamenlijk de buitenruimte schoon te maken.
  • We investeren in zogenaamde ‘Zakken-vullen’-acties. Bewoners en schoolkinderen ruimen zwerfvuil op voor een kleine tegenprestatie (koffie, voucher van de lokale supermarkt, etc.) .
• Vergroting van de bewustwording van en kennis over dierenwelzijn. Voortzetting van de acties uit de geactualiseerde Nota Dierenwelzijn 2023-2026  Daarbij zetten we in op gecombineerde acties in overlappende beleidsvelden, zoals biodiversiteit, groenbeheer, plaagdierbeheersing en evenementen.
• Gebiedsgerichte inzet van plaagdierbeheersing vanaf 2023. Dat gebeurt samen met alle functionarissen die onmisbaar zijn in de aanpak van rattenoverlast. De plaagdierbeheersers krijgen steeds meer een adviserende rol en zijn aanspreekpunt in hun wijk voor alle betrokken partners. Bestrijding is nog steeds een onderdeel van de aanpak, maar preventie en omgevingsmanagement staan bovenaan.
• We streven ernaar dat bewoners de ruimte in de stad als schoon ervaren. De neerwaartse trend van de schoonbeleving uit het Wijkprofiel buigen we om (de subjectieve score op de buitenruimte is gedaald van 96 in 2018 naar 88 in 2022) . Dit doen we door bovengenoemde acties en uitvoering van de interventies uit de Nota SamenschoonR.
• De doelstelling: een emissieloos wagenpark in 2030 ligt op schema. Per 1 juli 2024 waren de gemeentelijke personenwagens voor 100%* emissieloos, de lichte bedrijfsvoertuigen voor 63% en de zware bedrijfsvoertuigen voor 20%. In 2024 werkt de gemeente aan het verder emissieloos maken van het wagenpark, zodat de bestelvoertuigen en de vrachtwagens per 1 januari 2025 toegang hebben tot de Zero Emissie Zone voor Stadslogistiek. Voor een aantal zware voertuigen vraagt de gemeente ontheffingen (bijvoorbeeld.emissieloos nog niet verkrijgbaar) of vrijstellingen aan. *Op enkele hybride voertuigen na.
• In het eerste kwartaal van 2024 heeft het college het herijkte  Programmaplan Rotterdam Circulair | Rotterdam Circulair 2023-2026 vastgesteld en is het in de gemeenteraad behandeld. In dit programma ligt de aandacht op de ketens en gebruikersgroepen waar de gemeente de meeste invloed en impact op heeft. Dit zijn drie ketens: bouw, organische stromen en consumptiewaar(de). En drie gebruikersgroepen: gemeentelijke inkoop, ondernemers en Rotterdammers. Enkele voorbeelden van de voortgang in 2024: materiaalpaspoorten die hergebruik van materialen uit bouwprojecten mogelijk maken, het inzamelen van schoon bladafval waarvan bokashi (goed organisch gefermenteerd materiaal) wordt gemaakt, tegengaan van voedselverspilling, de instelling van een circulair loket, de ontwikkeling van materialendepots, hulp aan MKB-bedrijven en opkomende (bewoners)initiatieven. Rotterdam Circulair maakt onderdeel uit van een grotere overstap waaraan breder binnen de gemeente gewerkt wordt. Meer toelichting daarop is te lezen in de paragraaf Klimaat. De paragraaf gaat in op de bijdrage van de transitie naar een circulaire economie, wat leidt tot een:
  • groener en duurzamer Rotterdam.
  • betaalbaarder en economisch veerkrachtiger Rotterdam.
  • gezonder en schoner Rotterdam.

Hoe meten we dat?

Toelichting indicatoren

Naastplaatsingen en zwerfafval

Om te meten of de gemeente de collegedoelstelling op naastplaatsingen haalt, gebruikt de gemeente:

• standaard beeldmeetlat Bijgeplaatst afval rondom container.
• meetmethoden uit de landelijke CROW Kwaliteitscatalogus Openbare Ruimte.

De realisatie is het gemiddelde van de scores op naastplaatsingen en zwerfafval. Aan beide wordt een even zwaar gewicht toegekend. De 20 slechtst scorende wijken zijn benoemd op basis van hun scores over 2021. Door een te laag aantal metingen in de wijk Zuiderpark was de target niet bruikbaar. Deze wijk is met terugwerkende kracht vervangen door de wijk Cool. De wijk Cool scoort minder goed dan de wijk Zuiderpark. Dit heeft een direct gevolg op het resultaat. De realisatie tot en met 1 juli 2024 is 80,04%.

Op dit gecombineerde doel zet de gemeente stapjes vooruit. De verwachting is dat de gemeente de doelstelling voor plaatsing van huishoudelijk afval naast containers behaalt. Dit is nog niet zeker voor de doelstelling voor zwerfafval. In 2024 heeft de gemeente aanvullende maatregelen genomen om dit te behalen. De interventies in de Nota SamenschoonR 2023 - 2026  zijn inmiddels allemaal gestart. De verwachting is dat deze interventies in de buitenruimte de resultaten positief beïnvloeden. Dit zijn ook wijkgerichte maatregelen, zoals extra publieksvoorlichting, meer knijperkasten, werving van meer containeradoptanten, promotie van het gebruik van schoonmaakpakketten, ‘Zakken-vullen’-acties, enzovoorts.

Restafval per inwoner

Het huishoudelijk restafval is het totaal aan ongescheiden fijn en grof restafval per inwoner per jaar. De doelstelling voor 2026 is opgenomen in de Grondstoffennota 2023-2026. Deze was gesteld op 249 kg. per inwoner. Op basis van de motie ‘Een target waar je je best voor moet doen’ is de doelstelling bijgesteld naar 240 kg restafval per inwoner in 2026. Er zijn voor deze indicator geen tussentijdse doelstellingen vastgesteld. In de jaarlijkse voortgangsrapportage van de Grondstoffennota staat de realisatie van het voorgaande jaar. In 2023 was dat 260 kg. In 2024, 2025 en 2026 zet de gemeente flink in op het gescheiden inzamelen van gfe bij huishoudens in gestapelde bouw. Ook op een betere afvalscheiding door Rotterdammers van materialen als glas, papier en karton en textiel valt veel winst te behalen.

Beeldkwaliteit Schoon

Sinds 2019 gebruikt de gemeente Rotterdam de landelijke CROW Beeldsystematiek om de kwaliteit van de openbare buitenruimte te monitoren. Voor ‘schoon’ meet de gemeente volgens de standaardset beeldmeetlatten en meetmethoden uit de landelijke CROW Kwaliteitscatalogus Openbare Ruimte. De gemeente sluit ook zo veel mogelijk aan bij deze landelijke standaard als zij meetlocaties bepaalt en gebieden indeelt.

Pop up milieuparken

De gemeente realiseert in 2024 de college-doelstelling van minimaal 100 pop-up milieuparken. De realisatie tot 1 juli 2024 is 61.