Voortgang Tweede herziening 2024

Economische ontwikkeling

Vlak voor de zomer heeft Erasmus Universiteit Rotterdam de Economische Verkenning Rotterdam 2024 (EVR) aan een breed publiek gepresenteerd. De EVR 2024 laat onder andere zien dat de Rijnmondse economie in 2023 is gekrompen met -1,1%. Dit is fors lager dan het landelijk gemiddelde waar nog een lichte groei van 0,1% te zien is. Dit verschil is voor een groot gedeelte te verklaren door de afname van de wereldhandel in 2023. Dit blijkt ook uit de cijfers van het Havenbedrijf waar de overslag met ruim 6% daalde. Deze krimp van de economie slaat dus met name neer in het Haven industrieel complex en in de logistieke ketens rondom de haven. Maar straalt ook uit naar de stedelijke economie vanwege de groeiende verbondenheid met de stad, zoals de maritieme dienstverlening. Door krapte op de arbeidsmarkt zijn er nog beperkte gevolgen voor de werkgelegenheid. De verwachting is dat de economie in Rijnmond in 2024 en 2025 gaat groeien, ook harder dan het landelijk gemiddelde. Er is sprake van inhaalgroei. Dit is te verklaren door een lagere inflatie, toenemend consumentenvertrouwen en een aantrekkende wereldhandel.

De belangrijkste gebeurtenissen en resultaten in 2024 zijn:

• In het eerst en tweede kwartaal van 2024 zijn de nieuwe horecagebiedsplannen vastgesteld na een participatietraject met onder anderen bewoners, wijkraden en samenwerkingspartners. Met de nieuwe horecagebiedsplannen is meer ruimte mogelijk gemaakt in de stad voor (nacht)horeca. Op sommige plekken wordt juist een pas op de plaats gemaakt qua horeca-ontwikkeling, om de balans tussen levendigheid en leefbaarheid niet (verder) te verstoren. Op 15 locaties wordt ruimte geboden aan de ontwikkeling van 24-uurshoreca. Naast nieuwe locaties, gaat het ook om de mogelijkheid tot verzwaring van de vergunning op bestaande locaties. Ook is met de nieuwe horecagebiedsplannen gekeken waar in de stad de mogelijkheid geboden kan worden om terrassen structureel te verruimen.
• Om bij te dragen aan de doelstellingen van het target bedrijfsruimte is er in de voorjaarsnota € 7 mln beschikbaar gekomen voor het oprichten van een bedrijfsruimtefonds. De voorwaarden van dit fonds worden uitgewerkt.
• Omdat na vier maanden in 2024 het beschikbare subsidiebudget van de subsidieregeling bedrijventerreinen en winkelgebieden vrijwel uitgeput was, is besloten het subsidiebudget te verhogen. Per 1 augustus 2024 zijn l 36 aanvragen van ondernemerscollectieven behandeld en is er € 594.680 aan subsidie verleend voor de aantrekkelijkheid en toekomstbestendigheid van hun winkelgebieden en bedrijventerreinen. Omdat de gemeente de helft van de kosten subsidieert, komt dit neer op een totale investering van € 1,2 mln in deze gebieden.
• De Denktank Rotterdamse economie 2040 is van start gegaan. De denktank bestaat uit 11 Rotterdamse ondernemers die samen met andere partijen in de stad het college en de raad adviseren over de Rotterdamse economie in 2040 en welke acties op korte termijn zijn te ondernemen om dit te bereiken. De denktank is opgericht na een aangenomen motie bij het vaststellen van de koersbrief economie 2030. De verwachting is dat in de eerste helft van 2025 de denktank haar advies presenteert.
• Eind mei vond in samenwerking met meer dan 40 publieke en private partners de 5e editie van Upstream plaats. Dit is het grootste evenement voor vernieuwende bedrijven in de regio. Het evenement brengt startups, scale-ups, innovatief MKB, investeerders, corporates en beleidsmakers samen. Het doel is dat ze de innovatiekracht van de regio vergroten en voor groei van bedrijven zorgen. Op het tweedaagse evenement kwamen ongeveer 2.500 deelnemers af.
• Om de Vitale kerngebieden te versterken werkt de gemeente samen met vastgoedeigenaren en winkeliers. Een van de concrete acties is het beperken van het aantal verspreide winkels in de aanloopstraten rond de kernwinkelgebieden door deze te transfomeren naar andere functies.  In 2024 is de opdracht afgerond in vier gebieden: Hillesluis, Bloemhof, Katendrechtse Lagedijk/Wolphaertsbocht en Vierambachtsstraat. Er zijn 99 panden getransformeerd, waarvan 75 panden naar de functie wonen en 25 naar een andere economische functie. Ervaring vanuit verleden en heden leert dat gemiddeld genomen er ongeveer 100.000 euro per pand door eigenaren wordt geinvesteerd. Deze aanpak heeft daarmee circa € 10 mln  aan investeringen uitgelokt.
• De Europese editie van het event TwitchCon was in juni in Rotterdam. Het internationale game-livestreaming platform Twitch heeft wereldwijd 240 mln actieve gebruikers. Een groot deel daarvan heeft op die manier Rotterdam kunnen zien. De livestreams zijn uitgezonden door Twitch zelf en door duizenden livestreamers die vanuit Rotterdam uitzonden op hun eigen Twitch-kanaal. In totaal kwamen meer dan 10.000 internationale bezoekers naar Rotterdam om TwitchCon live mee te maken in Rotterdam Ahoy.

Collegetarget bedrijfsruimte: De doelstelling voor deze collegeperiode is behoud van voldoende bedrijfsruimte door te zorgen dat de omvang m² bedrijfsruimte blijft op het niveau van 1 januari 2022.

Realisatie 1 januari 2024: 4.272.299 m2

Mijlpaal 2024: 4.264.471 m²

Realisatie 2024: de volgende meting is bekend bij de Jaarstukken 2024

Na een stijging in 2022 is de omvang van de voorraad bedrijfsruimte in 2023 met ongeveer 4.000 m2 afgenomen (er is 80.000 m2 bedrijfsruimte toegevoegd en 84.000 m2 onttrokken). Vooral door uitgifte van grond op bedrijventerreinen kwam er nieuwe bedrijfsruimte. Op basis van grote gebiedsontwikkelingen met vooral woningbouw, is de verwachting dat de komende jaren steeds meer sprake is van onttrekkingen. Bijvoorbeeld in de gebiedsontwikkelingen van Provimi en Codrico. Daarbij is sprake van beperkte vervanging ter plekke of van compensatiemogelijkheden elders in de stad. Daarom is het behalen van de target nog onzeker, ondanks de licht positieve ontwikkeling. De inzet op het reduceren van transformaties en stimuleren van toevoegingen is ook de komende jaren belangrijk.  Zo worden bij de uitgifte van nieuwe kavels grond op de bedrijventerreinen Spaanse Polder en Hordijk sinds 2023 de milieucategorie en de bebouwingsdichtheid als selectiecriterium gebruikt zodat de nog beschikbare ruimte beschikbaar komt voor zwaardere bedrijven en intensief gebruikt wordt. Door de subsidieregeling Maakbedrijven worden de kansen voor deze doelgroepen verder vergroot.

Aanpak 25 winkelstraten om deze in deze collegeperiode de winkelgebieden toekomstbestendiger en economisch vitaal te maken door ze om te vormen naar aantrekkelijker ontmoetings- en verblijfsgebieden

Realisatie 2022 en  2023 (cumulatief): 24

Realisatie 2024 (t/m augustus, cumulatief): 29

Meting en monitoring gebeurt binnen het programma Vitale kerngebieden op basis van de gebiedsgerichte aanpakken en subsidieaanvragen aanpak Vitale kerngebieden.

De start is meestal een afspraak tussen collectieve ondernemers, vastgoedeigenaren en de gemeente om een gezamenlijk document op te stellen. In zo'n document staat de ambitie en een strategie voor de straat. Dit gebeurt door voorgesprekken met vertegenwoordigers en belanghebbenden in het gebied. De gemeente zet hiervoor kwartiermakers en bedrijfscontactfunctionarissen in.

Vanaf 2022 is in 29 gebieden gestart met de aanpak om winkelgebieden toekomstbestendiger en economisch vitaal te maken. Daarmee is de doelstelling van deze indicator (25) behaald.

10.000 keer mkb-ondernemers in 4 jaar van advies of informatie voorzien

Realisatie 2023: 5.662

Begroting 2024: 7.500

Realisatie 2024: de volgende meting is bekend bij de Jaarstukken 2024

De meting van deze indicator is op basis van het aantal klantcontacten met mkb-ondernemers. Het gaat om het gebruik van de ondernemersbalie en deelname aan bijeenkomsten of workshops. Bijvoorbeeld over circulair ondernemen of digitalisering van bedrijfsvoering, koppeling van investeerders aan mkb’ers, en door netwerkevents als Upstream en BT010. De gemeente ligt goed op schema om de indicator te behalen.

Uitlokken van 1 miljard investeringen in Rotterdamse bedrijven en nieuwe vestigers, die banen opleveren

Realisatie 2023 cumulatief: € 2,62 miljard en 1.986 banen

Begroting 2025: € 250 mln en 500 banen

Realisatie 2024 : de volgende meting is bekend bij de Jaarstukken 2024

In deze indicator nemen we onder meer mee: financiering van Rotterdamse bedrijven door fondsen als IQCapital, UNIIQ, Energietransitiefonds Rotterdam, subsidie voor innovatie aan Rotterdamse bedrijven, en bedrijven die zich in Rotterdam vestigen met begeleiding door InnovationQuarter of Rotterdam Partners.

De doelstelling van deze indicator is op het onderdeel investeringen gehaald. En op het onderdeel werkgelegenheid vrijwel behaald.

Verhogen van de bezettingsgraad van de marktkramen op de warenmarkten naar minimaal 80%.

Realisatie 2023: 71%

Begroting 2025: 80%

Realisatie 2024: de volgende meting is bekend bij de Jaarstukken 2024

Deze indicator wordt jaarlijks gemonitord. De eindstand van 2023 was een bezettingsgraad van 71%. De bezettingsgraad van de marktkramen is gebaseerd op de inname van marktkramen door de vaste plaatshouder en de meelopers gemonitord gedurende de marktdag. Een vaste plaatshouder is verplicht om zijn kraam minimaal éénmaal in de veertien dagen in te nemen. Vooral met slecht weer zijn minder kramen op de markt bezet dan het uitgegeven aantal vaste plaatsen. Hierdoor is op de marktdag het aantal bezette kramen lager dan het aantal kramen dat als vast is uitgegeven. Het aantal marktplaatsen dat per augustus 2024 als vast was uitgegeven is 80 %. Gedurende het jaar schommelt dit percentage vanwege opzeggingen en het tussentijds opnieuw uitgeven van een vaste plaats. Ook als vaste plaatshouders hun plaats niet innemen, betalen zij marktgeld. De op dagbasis lege plaatsen zijn beschikbaar voor de meelopers. Meelopers zijn marktondernemers die op de wachtlijst staan voor een vaste plaats. De inzet om de inname van de marktplaatsen zowel vast als op dagbasis te stimuleren gaat onverminderd verder.

Vanwege de bouwwerkzaamheden voor de RottaNova maakt de gemeente samen met de ondernemers een indeling voor de centrummarkt. Eind 2024 kiezen alle marktondernemers met een vaste plaats op de centrummarkt op basis van deze indeling een nieuwe plaats. Omdat alle ondernemers een nieuwe plaats moeten kiezen, is het voor meer ondernemers mogelijk een dubbele kraam te kiezen. Verder is eind augustus 2024 een online wervingscampagne gestart om meer ondernemers naar de Rotterdamse markten te trekken. Ondernemers die een artikel verkopen dat nog niet op die markt wordt verkocht, krijgen voorrang bij de uitgifte van een vaste plaats.

Financiële bijstellingen