Voortgang Tweede Herziening 2024

CO2 breed

Collegetarget CO2-reductie: we zetten in op minimaal 25% CO2-reductie voor het stedelijk gebied ten opzichte van 1990.

Realisatie 2023: -31%

Mijlpaal 2024: -20%

Realisatie 2024: bekend najaar 2025

De Milieudienst Rijnmond (DCMR) berekent voor het stedelijke gebied een CO2-uitstoot van 2,37 Mton in 2023; dat is een daling van 31% ten opzichte van 1990. De dalende trend van afgelopen jaren zet dus door en overtreft zelfs de Rotterdamse collegetarget van -25% in 2025. Deze daling komt vooral door een groener energiegebruik en ook doordat het aanbod van schonere bronnen stijgt, waaronder door de Rotterdamse wind- en zonprojecten. Ook gebruiken Rotterdammers minder aardgas. Isolerende maatregelen en aardgasvrij-projecten zorgen verder voor een gestage toename van de verduurzaming van de gebouwde omgeving. De verwachting voor de komende jaren is dat er nog meer reductie mogelijk is door de uitvoering van het Klimaat Actieplan Rotterdam (KAR). Een voorbeeld daarvan is de invoering van de Zero Emissiezone. Als we verder in de toekomst kijken en rekening houden met de landelijke doelstelling voor 2030 - een reductie van 55% CO2-uitstoot - zijn aanvullende plannen vanuit de verschillende sectoren nodig om als stad ook deze doelstelling te realiseren. De DCMR doorrekening van begin 2024 toont deze noodzaak ook duidelijk aan.    
 
Over de - al dan niet al afgeronde - plannen van het KAR staat meer informatie op de gemeentelijke website.    

De uitgebreide CO2-rapportages zijn te vinden op deze website van de DCMR.   

Landelijke context

Met het Klimaat Actieplan Rotterdam werkt Rotterdam aan een langjarige agenda om de klimaatdoelstellingen voor 2030 en 2050 te behalen. Niet alleen de inzet van de gemeente en de stad is hiervoor nodig. Rotterdam is ook sterk afhankelijk van wet- en regelgeving van en financiering door het Rijk. Een aantal doelen hebben een mix van financieringsbronnen. Een voorbeeld hiervan is de Zero Emissie Zone, welke gefinancierd wordt door een mix van gemeentelijke inzetten DTB en Rijksgelden. Vanwege veranderende landelijke verhoudingen kan het zijn dat Rotterdam zijn doelstellingen en/of financiën moeten bijstellen. 

Schoon, duurzaam en robuust energiesysteem

In de haven en kleine kernen is sprake van krapte op het elektriciteitsnet. Hiervoor geldt de Rotterdamse aanpak netcongestie. Rotterdam werkt hierin samen met netbeheerders TenneT en Stedin. Doel is een snellere én slimmere uitbreiding van elektriciteitsnetten. Met andere overheden en bedrijven stuurt Rotterdam op een betere benutting van het net en de ontwikkeling van een netbewuste stad. Met bedrijven en beheerders van bedrijfsterreinen werkt Rotterdam aan een meer flexibele energievraag, bijvoorbeeld door Energy Hubs te stimuleren. Energiehubs zijn een lokale samenwerking tussen gebruikers en producenten van energie. Het Rijk is op zoek naar grootschalige bronnen van duurzame elektriciteit. Die zoektocht resulteert onder meer in windparken op zee, waarvoor de aanlandingen worden geproduceerd in de Rotterdamse haven. Daarnaast doet het Rijk locatieonderzoek voor twee kerncentrales en extra aanlandingslocaties voor wind op zee. Innovatie is essentieel om onze klimaatdoelstellingen te halen. Daarom stimuleren we met de Smart Energy Systems-subsidie vernieuwingen in het energiesysteem.   

Zonne-energie

Rotterdam is goed op weg naar de 3,2 km2 zonnepanelen in 2026. Analyse van de luchtfoto van april 2024 laat zien dat er al 1,97 km2 aan zonnepanelen in Rotterdam staat. Rotterdam heeft Amsterdam ingehaald als stad met de meeste zonnepanelen van Nederland.
Servicepunt Zon heeft in de eerste helft van 2024 62 bedrijven geholpen met het realiseren van zon op bedrijfsdaken.
Met het Havenbedrijf Rotterdam, DCMR en de Veiligheidsregio Rotterdam zijn richtlijnen ontwikkeld om veilig zonnepanelen te plaatsen op SEVESO-locaties (locaties met gevaarlijke stoffen).
Er is nu een uitvoeringslijn Lokaal Eigendom, bedoeld om Rotterdammers te laten meeprofiteren van grootschalige zon- en windprojecten.  
Er zijn twee proeflocaties voor zonnepanelen op gevels.  
In Delfshaven steunt de gemeente een collectieve inkoopactie zonnepanelen voor bewoners.

Windenergie

Begin 2024 stonden er 88 windturbines op Rotterdams grondgebied. Het totaal opgesteld vermogen aan windenergie bedraagt ongeveer 340 megawatt. Sinsdien is windpark Dintel afgebroken om plaats te maken voor een andere ontwikkeling. Hierdoor is het aantal windmolens gedaald naar 83, en is het totaal opgesteld vermogen circa 325 megawatt.
De gemeente werkt aan vier projecten uit de Visie Ruimte en Mobiliteit (VRM): Hoeksebaan, Landtong Rozenburg Oost, Beneluxplein, en Charloisse Poort.  
Wind in de haven: er is 300 megawatt gerealiseerd. Met het Havenbedrijf Rotterdam loopt een verkenning hoe in de toekomst dit opgesteld vermogen is te behouden.

Alternatieve warmte en koude oplossingen

De gemeente bereidt zich voor op de komst van de Wet collectieve warmte (Wcw) en de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw). De Wcw moet nog in de Tweede Kamer behandeld worden. Door de Wcw wordt de warmtemarkt meer publiek. Dat betekent dat de overheid een meerderheidsbelang hierin krijgt. De Wgiw geeft de college's van gemeenten meer bevoegdheden in de warmtetransitie; bijvoorbeeld de mogelijkheid een einddatum aan de levering van aardgas te verbinden. Ook moeten gemeenten een Warmteprogramma opstellen. Dit is vanaf 2026 een verplicht programma onder de Omgevingswet. Voor de zomer 2024 vond de aftrap plaats van de eerste van een reeks bijeenkomsten met partners in de stad, waaronder woningcorporaties, netbeheerder, energiecoöperaties, klimaatburgemeesters, vve-beheerders, particuliere verhuurders en warmtebedrijven.

Rond de jaarwisseling 2024-2025 ronden we de verkenningsfase af en informeert het college de gemeenteraad. Dan zijn ook de contouren vaneen nieuwe WAT-kaart beschikbaar die de alternatieven voor aardgas weergeeft. 

Energietransitie in de gebouwde omgeving

Energiebesparing en verduurzaming

Voor zowel de bestaande bouw, nieuwbouw als voor het midden- en kleinbedrijf en horecagelegenheden richt de gemeente zich op energiebesparing en verduurzaming. Voor zowel Energieloket als de gebiedsgerichte aanpak voor isolatie komen er aanbestedingen om partners te contracteren. Vve’s die willen verduurzamen, krijgen via VVE-010 hulp en advies. Zowel voor vve’s als grondgebonden woningen is er subsidie van de gemeente. Gemaakte prestatieafspraken met woningcorporaties worden uitgevoerd en is er een gemeentelijke subsidie voor verduurzaming sociale huurwoningen. Voor de energieprestaties van nieuwbouwontwikkelingen is er beleid en advies die moeten leiden tot een verbetering van deze prestaties ten opzichte van het wettelijk minimum (BENG: Bijna Energieneutrale Gebouwen).  

Geen fossiele energie in de woningvoorraad

Het aardgasvrij maken van Rotterdam verloopt gebiedsgewijs. In twee gebiedsaanpakken loopt de aanleg van stadsverwarming: in Heindijk (IJsselmonde-Zuid) en in Bospolder-Tussendijken.  In het eerste deel van Pendrecht-Zuid en Reyeroord-West start de uitvoering in het najaar 2024. Voor het vervolg van deze gebiedsaanpakken praat Rotterdam nog met Vattenfall. Dit bedrijf wil vanwege de huidige onzekere marktomstandigheden niet meer investeren in grootschalige warmteprojecten in bestaande bouw. Voor Pendrecht-Noord en Reyeroord-Oost zoekt de gemeente daarom een ander warmtebedrijf.  

In Prinsenland – Het Lage Land wordt de gebiedsaanpak hervat zodra de hernieuwde concessie met Eneco gereed is. De start van een gebiedsaanpak in het Oude Noorden is eveneens afhankelijk van de hernieuwde concessie met Eneco. Zonder deze afspraken gaat Eneco niet grootschalig investeren in deze twee gebieden. In Rozenburg is nog geen warmtebedrijf geselecteerd. Hier werken we opties uit voor een vervolg van de gebiedsaanpak. In de Agniesebuurt-oost werken we toe naar de start van een gebiedsaanpak en in Ommoord en Schiebroek ondersteunen we twee marktinitiatieven op het gebied van aardgasvrij. 

Betaalbaarheid energietransitie en energiearmoede

In totaal zijn 12.000 huishoudens geholpen door energieklussers. Die installeren kleine energiebesparende maatregelen en geven tips om het energieverbruik te verlagen. Hiernaast loopt een isolatiesubsidieregeling voor Vve's met een lagere WOZ-waarde. In 2024 is voor 460 appartementen subsidie aangevraagd. Tot en met 2024 is voor 12,5 miljoen euro aan projecten bij woningcorporaties gefinancierd. Deze projecten dragen bij aan lagere maandelijkse lasten voor huurders. Het gaat om dubbel glas, isolatie en zonnepanelen. Al deze projecten zijn gefinancierd met SPUK-gelden (specifieke uitkering) energiearmoede van het Rijk. 

Schouders onder de energietransitie in mobiliteit

Per 1 januari 2025 geldt de Zero Emissiezone voor Stadslogistiek, met landelijke overgangsregelingen en ontheffingen. Ondernemers krijgen hierover informatie. Het gemeentelijk wagenpark wordt steeds meer emissieloos, alle gemeentelijke auto's zijn uitstootvrij en het aantal elektrische vuilniswagens groeit.  

De laadinfrastructuur is verder uitgebreid; halverwege 2024 telde Rotterdam meer dan 6.700 openbare laadpunten. In de werkgeversaanpak Duurzame Mobiliteit maken bedrijven afspraken over de verduurzaming van het woon-werkverkeer en het zakelijk verkeer. Het is de bedoeling de aanpak uit te breiden naar het gehele gebied van Zuid-Holland Bereikbaar.  

Na de ondertekening van het Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) convenant volgen stappen om de gemeentelijke inkoop in de buitenruimte en de bouw emissieloos te maken. 

Duurzame haven en industrie

Begin 2024 waren er 5 nieuwe aanmeldingen voor de haalbaarheidsstudies-regeling: studies naar de haalbaarheid van walstroom die voor 80% door de gemeente worden gefinancierd. Hamburg, Antwerpen en Rotterdam hebben een brief over walstroom geschreven aan EU-commissaris Sefcovic. De Europese Commissie heeft eind juni een reactie op de eerder verstuurde brief naar de Europese Commissie verstrekt. Op basis van deze reactie is er begin september een bijeenkomst van de gemeenten Rotterdam, Hamburg en Antwerpen.  

De gemeente en het Havenbedrijf Rotterdam werken samen aan walstroom voor de Wilhelminakade - voor cruiseschepen - en de Lloyd- en Parkkade. Er wordt alles op alles gezet om de installatie aan de Wilhelminakade eind 2024 klaar te hebben. De Lloyd- en Parkkade volgen mogelijk in eind 2025.  

Het bedrijf Containerterminal Rotterdam World Gateway (RWG) heeft besloten om de gehele kade voor alle schepen te voorzien van walstroom. Havenbedrijf Rotterdam en RWG hebben een intentieverklaring getekend waarin afspraken zijn gemaakt over het delen van kennis en data over de aanleg en het gebruik van walstroom en de benodigde civiele werkzaamheden aan de kademuren en fenders die uitgevoerd moeten worden. 

Verder gaat Rotterdam Shore Power, bestaande uit energiebedrijf Eneco en het Havenbedrijf Rotterdam, de containerterminals van ECT op de Maasvlakte voorzien van walstroom. De walstroomvoorziening is goed voor 60 MW en vijfduizend schepen per jaar.

Ten slotte opent de gemeente in 2024 een subsidieregeling waarmee € 1,9 mln ter beschikking wordt gesteld voor de realisatie van walstroomprojecten.

Financiële bijstellingen

Financiële bijstellingen Energietransitie	€ 269
Technische wijzigingen, reserves, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen	€ 269

Begroting 2025

Begroting 2025